დიდი (ჰ)ადრონული კოლაიდერი

დიდი ადრონული კოლაიდერი. ”დიდითავისი ზომების გამო(სიგრძით 27 კმ), ”ადრონული”- იმიტომ რომ მძიმე ნაწილაკებს აჩქარებს, ადრონებს (ანუ ნაწილაკებს, რომლებიც კვარკებისგან შედგებიან), ”კოლაიდერი”— იმიტომ რომ ეს ნაწილაკები აჩქარდებიან ორ კონად, ცირკულირებენ საწინააღმდეგო მიმართულებებით და სპეციალურად გამოყოფილ ადგილებზე ერთმანეთს ეჯახებიან.

დეტექტორი ALICE

 ეს არის კლასიკური სქემით აწყობილი დიდი დეტექტორი, თუმცა ოპტიმიზირებული მძიმე ბირთვების შეჯახებების შესწავლისთვის. მისი ზომები 26/16/16-ზე მეტრია, მთლიანი მასა 10 000 ტონა.

მზე

მზე-ჩვენი უახლოესი ვარსკვლავი. მზემდე მანძილი ასტრონომული მასშტაბებით ძალიან ცოტაა- სულ 8 წუთი ჭირდება სინათლეს ამ მანძილის დასაფარავად.

შავი ხვრელი

 ის ვარსკვლავის გრავიტაციული კოლაფსით(შიგნით ჩაშლა, ჩანგრევა)ჩნდება და შეიძლება “მკვდარი” ვარსკვლავიც ვუწოდოთ.

დიდ აფეთქებამდე მომხდარი მოვლენები

  “წრიული ტალღები წყალზე”(მიკროტალღურ ფონში), მათ რაღაცნაირად მოახერხეს დიდ აფეთქებაში გავლა, ასეთი კვალი აფეთქებამდე მომხდარი რაღაც მოვლენების შემდეგ დარჩა(ილუსტრაცია V. G. Gurzadyan, R. Penrose).

უცნაური ვარსკვლავები

  როგორც ცნობილია, ჩვენი სამყაროს ატომების ბირთვები პროტონებისა და ნეიტრონებისგან შედგებიან, რომლებიც თავის მხრივ, პირველი თაობის კვარკებისგან არიან აწყობილნი – u-კვარკები და d-კვარკები.