ვარსკვლავური მასის შორეული შავი ხვრელი

 მეცნიერებმა აქამდე ცნობილთა შორის ყველაზე უფრო შორს მყოფი ვარსკვლავური მასის შავი ხვრელი აღმოაჩინეს. ასეთი ხვრელები ცალკეული ვარსკვლავების გრავიტაციული კოლაფსით წარმოიქმნებიან(The Astrophysical Journal. arXiv.org).

ყველაზე პატარა შავი ხვრელის “კარდიოგრამა”

ხვრელის აღმოჩენაში მეცნიერებს დაეხმარათ ობსერვატორია, რომელიც რენგენული ასტრონომიის პიონერის, ბრუნო როსის სახელს ატარებს(ანიმაცია).

 

 

სადილი შავი ხვრელისათვის

ყველაზე დიდმა ტელესკოპმა(VLT, ევროპის სამხრეთული ობსერვატორია) დააფიქსირა ღრუბელი, რომელიც შავი ხვრელისკენ მიქრის. ხსენებული გაზური ღრუბლის მასა დედამიწისაზე რამდენიმეჯერ მეტია. ეს პირველი შემთხვევაა, როცა დაიმზირება ზემასიურ შავ ხვრელთან ახლოს მისული და შთანთქმისათვის განწირული გაზურ-მტვროვანი ღრუბელი.

 

ზემასიური შავი ხვრელები

მეცნიერებმა უდიდესი შავი ხვრელები აღმოაჩინეს, გალაქტიკებში, რომლებშიც მათი არსებობა სრულიად წარმოუდგენელი იყო. აღმოჩენა უზარმაზარი ხვრელების ზრდის შესწავლაში დაეგვეხმარება, აცხადებენ მეცნიერები.

 

წყლის ორთქლი ადრეულ სამყაროში

ასტრონომთა საერთაშორისო გუნდმა, მკვლევარ Paul van der Werf -ის ეგიდით(Leiden University, ჰოლანდია), აღმოაჩინა, რომ ადრეული სამყაროს შავი ხვრელი მტვრისა და გაზების ფართე დისკოთია გარსშემორტყმული, რომელშიც აქტიურად და სწრაფად ფორმირდებიან ვარსკვლავები.

 

შავი ხვრელი მარკარიან 509

გამოიყენეს რა ერთბაშად ხუთი კოსმოსური ტელესკოპი, ასტრონომებმა გაარკვიეს შავი ხვრელის მიერ მისი შემომფარგვლელი გარემოდან ნივთიერებების შთანთქმის მექანიზმის დეტალები. ამის შესახებ წერს ჟურნალი Astronomy and Astrophysics, მოკლედ კი ნიდერლანედების კოსმოსური კვლევის ინსტიტუტის საიტი.