მოგზაური ზემასიური შავი ხვრელები

  ასტრონომებმა, რომლებიც ტელესკოპ „ჩანდრას“ საშუალებით იკვლევენ კოსმოსს, მიიღეს მონაცემები, რომელთა მიხედვითაც გალაქტიკა CID-42-დან მისი ფორმირების დროს ზემასიური შავი ხვრელი იქნა ამოგდებული. ნამჲშევარი ჟჲრნალ Astrophysical Journal-ში გამოქვეყნდება, მოკლედ კი ამის შესახებ ScienceNow-ზე დაიწერა.

ჯეტების კვალი მშვილდოსანში

 ასტრონომებმა მშვილდოსნის A-ს შავ ხვრელთან ჯეტების(მატერიის მძლავრი ამონაფრქვევი, ჭავლი) კვალი აღმოაჩინეს. ლაპარაკია ჩვენი გალაქტიკის ცენტრში მყოფ ზემასიურ შავ ხვრელზე(arXiv.org).

ზემასიური შავი ხვრელი ახალი ვარსკვლავების გაჩენას აფერხებს

 ყველა დიდი გალაქტიკის საფუძველში ზემასიური შავი ხვრელი დევს, თუმცა თანაფარდობის დადგენას მის მასასა და სიჩქარეს შორის, რომლითაც გალაქტიკაში ახალი ვარსკვლავები ფორმირდებიან, ასტრონომები უკვე ათ წელზე მეტია ვერ ახერხებდნენ(Nature).

შავი ხვრელები ძირითადათ ორმაგი ვარსკვლავებით იკვებებიან

 ასტრონომებმა დაადგინეს, რომ ზემასიური შავი ხვრელები ორმაგი ვარსკვლავების ნაწილებით ”იკვებებიან” და არა გაზით, მტვრითა და მარტოხელა მნათობებით, როგორც აქამდე ითვლებოდა(The Astrophysical Journal. მოკლედ იუტას უნივერსიტეტის პრეს-რელიზში).

ვარსკვლავური მასის შორეული შავი ხვრელი

 მეცნიერებმა აქამდე ცნობილთა შორის ყველაზე უფრო შორს მყოფი ვარსკვლავური მასის შავი ხვრელი აღმოაჩინეს. ასეთი ხვრელები ცალკეული ვარსკვლავების გრავიტაციული კოლაფსით წარმოიქმნებიან(The Astrophysical Journal. arXiv.org).