მზის სისტემის მოგზაურობა ადგილობრივ ვარსკვლავთშორის ღრუბელში

 მზის სისტემა ე.წ. ადგილობრივ ვარსკვლავთშორის ღრუბელში გადაადგილდება, რეგიონში, რომლის ზომა 30 სინათლის წელია. ეს მოგზაურობა 40 000-დან, 150 000-მდე წელია გრძელდება და კიდევ 20 000 წელი გაგრძელდება. ეს დრო არაფერია იმ 250 მილიონ წელთან შედარებით, რა დროსაც მზის სისტემა გალაქტიკის გარშემო შემოვლას ანდომებს (გალაქტიკური წელიწადი).

 2012 წლის თებერვალს, კოსმოსურმა აპარატმა – IBEX, ღირებულებით 169 მილიონი დოლარი, ვარსკვლავთშორისი გარემოდან დედამიწის მიმართულებით მოძრავი განსხვავებული ქიმიური შემადგენლობის მქონე ატომები დააფიქსირა.

 მონაცემების მიხედვით, ჰელიოსფეროს (კოსმოსური რადიაციის მაბლოკირებელი მზის ქარით წარმოქმნილი წვეთისმაგვარი გიგანტური ბუშტი) გარეთ ჟანგბადის ნაკლებობაა, ვიდრე მის შიგნით.

 IBEX-ი, ვარსკვლავთშორისი წყალბადის, ჟანგბადის, ნეონისა და ჰელიუმის ატომებს აკვირდებოდა და აღმოაჩინა, რომ ნეონის ყოველ 20 ატომზე, 74 ჟანგბადის ატომი მოდიოდა. შედარებისთვის, მზის სისტემის შიგნით ნეონის 20 ატომზე, 111 ჟანგბადის ატომი მოდის. ვარსკვკლავთშორისი გარემოს მეტი ნაწილი წყალბადისა და ჰელიუმისგან არის შემდგარი. ჟანგბადისა და ნეონის მსგავსი მძიმე ელემენტები, ზეახალი ვარსკვლავების აფეთქებებით ვრცელდება.

 წარმოდგენილ გამოსახულებაზე, ჩვენი შემომფარგლავი 1500 სინათის წლის ზომის სივრცეა ნაჩვენები, ისე, როგორც მას ნასას ასტრონომები ხედავენ. ადგილობრივი ღრუბელი იისფრად არის ნაჩვენები, ის, მორიელი-კენტავრის ახალგაზრდა ვარსკვლავთა ასოციაციიდან გამოედინება.

mzis sist adgil grublebi ok

 ადგილობრივი ჯგუფი მცირე სიმკვრივის ვარსკვლავთშორის ხვრელში მდებარეობს, რომელსაც ადგილობრივ ბუშტს უწოდებენ და შავი ფერით არის წარმოდგენილი. იქვეა დიდი სიმკვრივის მოლეკულური ღრუბელიც, მათ შორის Aquila Rift – ნარინჯისფრად ნაჩვენები, რეგიონი აქტიური ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესებით (კარგად იცნობთ ჩვენს გალაქტიკას?).

 გამის ნისლეული (მწვანედ), ცხელი იონიზებული ჟანგბადის შემცველი რეგიონია. ეს რთული ნისლეული, სავარაუდოდ, მილიონ წელზე მეტი ხნის წინათ აფეთქებული ზეახლის ნარჩენი უნდა იყოს. გამის შიგნით ზეახლის – ველა (ვარდისფრად), ნარჩენი მდებარეობს, რომელიც ფართოვდება და ნივთიერებათა ფრაგმენტირებულ მონაკვეთებს წარმოქმნის. მომავალი კვლევებით უნდა დადგინდეს, როგორ ფორმირდებოდა ადგილობრივი ვარსკვლავთშორისი ღრუბელი და რა გავლენა მოახდინა მან დედამიწის კლიმატზე წარსულში.

 ნისლეულთა ღრუბლები, როგორც ითვლება, საუკეთესო ადგილებია სიცოცხლის ჩასახვისთვის საჭირო მოლეკულების ევოლუციისთვის. შესაძლებელია, რომ დნმ-ს სამშენებლო მასალა ვარსკვლავთშორის ღრუბლებში წარმოიქმნა ან გაერთიანდა. წყალბადი, ჟანგბადი, კალციუმი, გოგირდი, აზოტი და ფოსფორი, მაგალითად, იონებით მუდმივ დასხივებას განიცდიდა, ანუ, მარტივი ორგანული მოლეკულების წარმოქმნა შეეძლო, რომლებიც უფრო რთულ და დიდ ორგანულ მოლეკულებად ვითარდებოდა, რამაც ამინომჟავებისა და სხვა შენაერთების ფორმირებამდე მიგვიყვანა.

 ფოსფორი, მაგალითად, მზის სისტემაში იშვიათობას წარმოადგენს და ახალგაზრდა დედამიწაზე შეიძლება არც ყოფილიყო (ციური ფოსფორი). ის კი დნმ-ს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია. პოლარიზებულ გამოსხივებას, ნისლეულთა ღრუბლებში, ცილების, ნუკლეინების, შემდეგ კი დნმ-ს წარმოქმნამდე მივყავართ. წყალბადის, ნახშირბადის, ჟანგბადის, აზოტის, ციანიდისა და სხვა ელემენტების ერთობლიობა ადენინს წარმოქმნის, ხოლო ჟანგბადი და ფოსფორი, დნმ-ს წყვილთა საფუძველს. ვარსკვლავთშორის ღრუბელში გლიცინიც იქნა აღმოჩენილი (დნმ – უოთსონი, ქრიქი, უილკინსი, ფრანქლინი ;დნმ-მ ატმოსფეროში ექსტრემალურ ფრენას გაუძლო).

 თუ 4,6 მილიარდ წელს უკან გადავახვევთ, პირველი ნანონაწილაკის შესაქმნელად საჭირო ქიმიკატების შემთხვევით შერევას ასეულობით მილიონი ან მილიარდი წელი დასჭირდებოდა, სანამ პირველი თვითწარმოებადი მოლეკულა გაჩნდებოდა. თუმცა, მილირდი წლის მერეც, პირველ ასეთ მოლეკულას დნმ შეიძლება არც ჰქონოდა. სიცოცხლის პირველი მოლეკულების გაჩენის ადგილის ძებნა გრძელდება (კიდევ IBEX-ით ჩატარებულ კვლევებზე).

 

 

Leave a Reply

თქვენი ელფოსტის მისამართი გამოქვეყნებული არ იყო. აუცილებელი ველები მონიშნულია *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.