პირველი ახალი ინსტრუმენტი ”ჯეიმს ვებისთვის”

 კოსმოსური ფრენების ცენტრში ინფრაწითელ დიაპაზონში მომუშავე ორბიტალური ტელესკოპის ”ჯეიმს უების” პირველი ახალი ინსტრუმენტი მიიტანეს. შუა-ინფრაწითელი სპექტრის ინსტრუმენტი MIRI უკვე გოდარდის სახელობის ცენტრშია(გრინბელტი, მერილენდი). მისი დახმარებით ასტრონავტები შორეული კოსმოსისა და ცივი ობიექტების უფრო დეტალურ კვლევას შეძლებენ.

სამყაროს პირველი ელემენტები: წყალბადი, ჰელიუმი, ლითიუმი

 პირველადი ნუკლეოსინთეზის(შერწყმა) დროს ლითიუმზე მძიმე ლემენტები არ წარმოიქმნებიან, დიდი აფეთქების სტანდარტული მოდელი ელემენტთა შემდეგნაირ თანაფარდობას წინასწარმეტყველებს:

როგორ კვდებიან ვარსკვლავები

თერმობირთვული საწვავის ამოწურვასთნ ერთად, ვარსკვლავის სიღრმეები ”ცივდება” და ვეღარ უწევს წინააღმდეგობას გრავიტაციულ შეკუმშვას. ვარსკვლავი კოლაფსირებს, ანუ მისი შემადგენელი მატერია ცენრტისკენ იწყებს ვარდნას. ამ დროს ვარსკვლავი ან ზეახლად ინთება ან განსხვავებული პროცესებით ამთავრებს სიცოცხლეს.

თერმობირთვული რეაქცია – ვარსკვლავების ენერგიის წყარო

თერმობირთვული სინთეზი – ატომური დაშლის შებრუნებული რეაქცია: უფრო პატარა ბირთვები უფრო დიდებად ერთიანდებიან. სამყაროში ყველაზე გავრცელებული რეაქცია არის წყალბადის ბირთვების თერმობირთვული გაერთიანება ჰელიუმად.