მომავალში ასტრონომები, რომლებიც დედამიწაზე ცხოვრობენ, ვეღარ შეძლებენ ადრეული სამყაროს ევოლუციის, კერძოდ კი დიდი აფეთქების შესწავლას, ამას მათ მაგივრად თანამედროვე თანამედროვე ასტრონომები გააკეთებენ.
Search Results for: გრავიტაცია
კიდევ ბნელი ენერგიის შესახებ
წინა საუკუნის დასაწყისში ალბერტ აინშტაინმა ფარდობოთობის საერთო თეორიაში შემოიღო დროისგან დამოუკიდებელი სიდიდე, ე.წ. კოსმოლოგიური მუდმივა, რომელიც აღნიშნა ბერძნული ასო „ლამბდათი“-Λ. Λ იყო ფორმალური კონსტანტა, რომელშიც აინშტაინი ვერავითარ ფიზიკურ აზრს ვერ ხედავდა.
ბარიონული და არაბარიონული ბნელი მატერია
ბარიონული ბნელი მატერია
ბარიონულია ჩვენთვის ცნობილი ნორმალური ნივთიერება, მატერია, რომელიც შედგება პროტონების, ნეიტრონების და ელექტრონებისგან. არსებობს ბარიონული ანტიმატერიაც.ბნელი მატერიის მცირე ნაწილი(4-5%) ჩვეულებრივი ნივთიერებისგან(ბარიონული) შედგება, რომელიც საერთოდ ან თითქმის არ ასხივებს და ჩვენთვის უხილავი რჩება.
ანთროპული პრინციპი
კოსმოსის შესწავლასთან ერთად სულ უფრო იზრდებოდა მიკრო და მაკრო სამყაროს შესახებ ჩვენს მიერ დაგროვებული ინფორმაცის მოცულობა.
სამყაროს ექსტრემალები 2
განათების ერთეულად SI-სისტემაში მიღებულია ლუქსი, რომელიც ერთეულ ფართობზე დაცემული სინათლის ნაკადს ახასიათებს.
ზეახალი ვარსკვლავი
მზეზე რამდენიმეჯერ დიდი ვარსკვლავები ევოლუციას კატასტროფული აფეთქებით ამთავრებენ. “ზეახალი” ეწოდათ იმის გამო, რომ ისინი ანთების დროს გაცილებით ძლიერად ანათებენ ვიდრე ე.წ. “ახალი ვარსკვლავები”. სინამდვილეში არც ერთი და არც მეორე ტიპის ვარსკვლავები არ წარმოადგენენ ფიზიკურად ახალ ვასრკვლავებს, ინთებიან უკვე არსებული ვარსკვლავები.
ცუნამი, მიწისძვრა და “სუპერ სავსემთვარეობა”
ეს არის წყლის მასებზე მძლავრი ზემოქმედებით წარმოქმნილი გრძელი ტალღები. ცუნამი ძირითადათ წყალქვეშა მიწის ძვრებითაა გამოწვეული(85%), ამ დროს ხდება ოკეანის ფსკერის სწრაფი გადაადგილება (აწევა ან დაწევა). ის ნებისმიერი მიწის ძვრის დროს ჩნდება, თუმცა დიდ სიმძლავრეს აღწევს, როცა მაგნიტუდა 7 და მეტი ბალია. ცუნამის 80% წყნარი ოკეანის პერიფერიებზე ხდება. მოვლენის პირველი მეცნიერული აღწერა ხოსე დე აკოსტამ გააკეთა 1586 წელს. მაშინ მძლავრმა მიწის ძვრამ 25 მეტრიანი ტალღები წარმოშვა, რომლებიც ხმელეთზე 10 კილომეტრის მანძილეზე შეიჭრნენ(პერუ).
როგორ გაჩნდა სამყარო და რა ძალა ამოძრავებს მასში არსებულ მატერიას?(KAI)
ჩვენი სამყარო(ითვლება, რომ არსებობენ სხვა სამყაროებიც) 13,7 მილიარდი წლის წინათ თავმოყრილი იყო ერთ წეერტილში და ის არანაირი ნივთიერებების ნაზავს არ წარმოადგენდა. ნივთიერებები გაჩნდნენ შემდეგ, ვარსკვლავების გაჩენასთან ერთად. მსუბუქი ვარსკვლავები “მსუბუქი” ნივთიერებების წყაროებად იქცნენ(დიდი აფეთქების მერე უმსუბუქესი წყალბადის ატომი უკვე არსებობდა, ის სამყაროში ყველაზე გავრცელებული ელემენტია), ასტრონომიაში წყალბადზე და ჰელიუმზე მძიმე ნივთიერებებს მეტალებს უწოდებენ. ამ “მეტალების” და ნამდვილი მეტალების წყარო მძიმე ვარსკვლავები არიან, 3-ჯერ და უფრო მასიური ვიდრე მზეა.
მატერია-ანტიმატერია განსხვავება მსგავსება
პირველი ობიექტი, შემდგარი მთლიანად ანტინაწილაკებისგან, სინთეზირებულ იქნა 1965 წელს – ანტიდეიტრონი.