მილიარდობით ეკზოპლანეტა სასიცოცხლო ზონაში

 ახალ კვლევაში ნათქვამია, რომ უნდა არსებობდნენ მილიარდობით სიცოცხლისათვის თავსებადი კლდოვანი სტრუქტურის პლანეტები, მკრთალი წითელი ვარსკვლავების გარშემო.

როგორ კვდებიან ვარსკვლავები

თერმობირთვული საწვავის ამოწურვასთნ ერთად, ვარსკვლავის სიღრმეები ”ცივდება” და ვეღარ უწევს წინააღმდეგობას გრავიტაციულ შეკუმშვას. ვარსკვლავი კოლაფსირებს, ანუ მისი შემადგენელი მატერია ცენრტისკენ იწყებს ვარდნას. ამ დროს ვარსკვლავი ან ზეახლად ინთება ან განსხვავებული პროცესებით ამთავრებს სიცოცხლეს.

”ჰაბლის” კიდევ ერთი აღმოჩენა

ედვინ ჰაბლის სახელობის კოსმოსურმა ტელესკოპმა, რომელიც ამერიკის კოსმოსური კვლევების სააგენტოს ეკუთვნის, აღმოაჩინა და გადაიღო უცნაური ფენომენი ვარსკვლავურ გროვაში NGC 1846. ეს გროვა დედამიწიდან 160 000 სინათლის წლითაა დაშორებული.

 

პირველი ვარსკვლავები

  ჯერ კიდევ 20 წლის წინ 7 მილიარდ წელზე უფრო ხნიერი გალაქტიკების ძალიან მცირე რაოდენობა იყო ცნობილი(ეს ზღვარი შეესაბამება კოსმოლოგიურ წითელ წანაცვლებას, რომელიც აჭარბებს ერთს). ზოგიერთი მეცნიერი ეჭვობდა კიდეც, უფრო ძველი ვარსკვლავური გროვები(გალაქტიკები) გაცილებით მეტი რაოდენობით უნდა ყოფილიყვნენ კოსმოსში.

როგორ ადგენენ ვარსკვლავის ასაკს?

ცალკეული ვარსკვლავების  და მზის ასაკის შეფასება ხდება ვარსკვლავების აღნაგობისა და ევოლუციის თეორიაზე დაყრდნობით. ამ თეორიის თანახმად, ვარსკვლავები გრავიტაციული ენერგიის(ძლიერი შეკუმშვა) და თერმობირთვული ენერგიის(მაღალი ტემპერატურა) ხარჯზე ანათებენ(ევოლუცის სხვა და სხვა ეტაპზე ამ ორი ენერგიიდან ხან ერთი დომინირებს ხან მეორე).

 

კენტავრის ომეგას მილიონობით ვარსკვლავი

ამ მაღალი გარჩევადობის ფოტოზე სფერული ვარსკვლავთგროვა ცენტავრის ω (NGC 5139) არის გამოსახული, მდებარეობს 15 000 სინათლის წლის იქეთ. გროვაში, 150 სინათლის წლის სივრცით, თავმოყრილია დაახლოებით 10 მილიონამდე ვარსკვლავი.