ყველაფერი ასტრონომიის შესახებ
ასტრონომთა ორმა ჯგუფმა აღმოაჩინა წყლის ყველაზე დიდი რეზერვუარი, აქამდე აღმოჩენილთა შორის სამყაროში. წყალი, ექვივალენტური 140 ტრილიონი დედამიწის წყლის საფარისა, გიგანტური შავი ხვრელის გარშემოა თავმოყრილი. ხვრელი დედამიწიდან 12 მილიარდი სინათლის წლით დაშორებული კვაზარის ცენტრში მდებარეობს.
ასეულობით გალაქტიკაზე 5 წლიანი დაკვირვებების მერე, ასტრონომებმა დაასკვნეს, რომ შავი ხვრელების უმრავლესობა გალაქტიკების შერწყმის დროს არ გაჩენილან. მათ უმრავლესობას ცენტრში ზემასიური ხვრელი აქვს. ზოგჯერ ამ ხვრელების მასა რამდენიმე მილიარდჯერ აჭარბებს მზის მასას. ისინი პერიოდულად აქტიურები ხდებიან ხოლმე.
ასტრონომებმა დაადგინეს ზუსტი მანძილი ობიექტ გედი X-1-ამდე, ის არის ყველაზე პირველი ობიექტი, რომელიც შავ ხვრელად აღიარეს. ამის შესახებ ერთბაშად სამი ნაშრომი გამოქვეყნდა ჟურნალ The Astrophysical Journal-ში, ხოლო მოკლედ ამის შესახებ პორტალი Physics World-ი იუწეყება.
თუ დამკვირვებელსა და ვარსკვლავს შორის ერთ ხაზზე შავი ხვრელი აღმოჩნდა, ვარსკვლავიდან გამოსხივებული სინათლე ხვრელის მახლობლად ფოკუსირდება ისე, როგორც ჩვეულებრივი გამადიდებელი ლინზას შემთხვევაში, ოღონდ ხვრელი სხივებს გრავიტაციით გადახრის და არ ახდენს მათ გარდატეხას, როგორც ამას აკეთებს ჩვეულებრივი ოპტიკური ლინზა.
მეცნიერებმა წარმოადგინეს მცირე მასის შავი ხვრელების, რომლებიც დიდი აფეთქებიდან ძალიან მალე წარმოიქმნენ(ე.წ. პირველადი ხვრელები) და შემდეგ დაეცნენ მზეზე, ძებნის ახალი მეთოდი.
თუ შავი ხვრელიდან უკან ვერაფერი ბრუნდება, თეთრში პირიქით, შეუძლებელია შეღწევა. თუმცა ის სამყაროში მეტერიას აფრქვევს, რომელიც სხვა სამყაროსა თუ სხვა დროში შავმა ხვრელმა შთანთქა.
ასტროფიზიკაში ყველაზე პოპულარული ობიექტები შავი ხვრელები არიან. ყველანაირი კვლევა, მეტის-მეტად თეორიულიც კი, რომელიც ამ ობიექტებს ეხება, არა მარტო სპეციალისტებში იწვევს მუდმივ ინტერესს. Astronet.ge გთავაზობთ შავი ხვრელების თემაზე არსებულ ყველაზე საინტერესო სიახლეების მოკლე მიმოხილვას.
ობიექტი გედი X-1 მზიდან 6000 სინათლის წლითაა დაშორებული(Marshall Space Flight Center).
ცნობილი შავი ხვრელის გვირგვინში მეცნიერებმა ძლიერად პოლარიზებული გამა-სხივების წყარო აღმოაჩინეს. მათი წარმომავლობის კვლევით კიდევ უფრო მეტი გახდება ცნობილი შავი ხვრელებისა და იმ პროცესების შესახებ, რომლებიც მოვლენათა ჰორიზონტთან ახლოს ხდება.
სამყაროს ევოლუციის ადრეულ ეტაპებზე გიგანტური შავი ხვრელები შესაძლებელია გიგანტური ვარსკვლავური ობიექტების შიგნით ჩამოყალიბდნენ. ზუსტი მოდელირებით შეიძლება დადგინდეს, თუ როგორ მოხდა მილიარდობით მზის მასის მქონე შავი ხვრელების ჩამოყალიბება სამყაროს გაჩენიდან მილიარდი წლის გასვლის მერევე(ითვლება, რომ სამყარო 13,7 მილიარდი წლისაა).