როგორ კვდებიან ვარსკვლავები

თერმობირთვული საწვავის ამოწურვასთნ ერთად, ვარსკვლავის სიღრმეები ”ცივდება” და ვეღარ უწევს წინააღმდეგობას გრავიტაციულ შეკუმშვას. ვარსკვლავი კოლაფსირებს, ანუ მისი შემადგენელი მატერია ცენრტისკენ იწყებს ვარდნას. ამ დროს ვარსკვლავი ან ზეახლად ინთება ან განსხვავებული პროცესებით ამთავრებს სიცოცხლეს.

ჰერცშპრუნგ-რასელის ვარსკვლავური დიაგრამა

  არსებობს მრავალნაირი ტიპის ვარსკვლავი. ზოგიერთი მათგანის რადიუსი 30-ჯერ აჭარბებს მზისას, ზიგი კი მხოლოდ მოზრდილი ქალაქის ტოლია. ზოგი ვარსკვლავი იმდენად ცხელია, რომ მათი გამოსხივების ძირითადი ნაწილი ულტრაიისფერზე მოდის, არიან ისეთი ცივებიც, რომ მათი მუქი-წითელი შეფერილობა სპექტრის წითელ ნაწილშიც კი უკიდურესად სუსტადაა გამოხატული.

ზეახლის დეტონაციის კომპიუტერული მოდელი

  კომპიუტერულმა მოდელირებამ მეცნიერებს საშუალება მისცათ  Ia-ს ტიპის ზეახლების აფეთქების დროს მოქმედი პროცესები დაენახათ. მკვლევარებმა შედეგები ამერიკის ფიზიკოსთა საზოგადოების სხდომაზე წარმოადგინეს(ბალტიმორში), ხოლო მოკლედ ამის შესახებ საზოგადოების საიტზე დაიწერა(pdf).

გაქცეული ვარსკვლავები

  ასტრონომებმა გაქცეული ვარსკვლავების არსებობას ახსნა მოუძებნეს – როგორც აღმოჩნდა, მათ მშობლიური გროვადან მასიური ორმაგი ვარსკვლავები ისვრიან. სტატია ამის შესახებ დაიწერა ჟურნალ Science და საიტ New Science-ში.

ჩვენი გალაქტიკის ხნიერი ვარსკვლავები მის პრეისტორიას ნათელს ჰფენენ

რატომ არის”პრიმიტიულ” ვარსკვლავებში ასეთი დიდი რაოდენობით ოქრო და პლატინა? როგორ მოხვდნენ ისინი ამ ვარსკვლავებში, სხვებში კი არა?

ყველაზე სწრაფად მბრუნავი ვარსკვლავი

მეცნიერებმა დღეისათვის ცნობილ ვარსკვლავთა შორის ყველაზე სწრაფად მბრუნავი ვარსკვლავი აღმოაჩინს. ამის შესახებ დაიწერება ჟურნალში Astrophysical Journal Letters, მოკლედ კი შეგიძლიათ ნახოთ arXiv.org-ზე.

 

პერსევსის GK – 1901 წლის ახალი ვარსკვლავი

საუკუნის დასაწყისში პერსევსის GK ყველაზე ელვარე ვარსკვლავად იქცა პლანეტა დედამიწის ცაზე. აფეთქების დროს გამოტყორცნილი ნივთიერება გაფართოებას აგრძელებს და ნისლეულად იქცევა, რომლსაც ნისლეული ფეიერვერკი შეარქვეს(ვიდეო).

 

ყველაზე ცივი ყავისფერი ჯუჯა

მეცნიერებმა, პენსილვანიის სახელმწიფო უნივერსიტეტიდან, აღმოაჩინეს ყველაზე ცივი შავი ჯუჯა. მისი ზედაპირის ტემპერატურა ცელსიუსით სულ რაღაც 27-70 გრადუსს შადგენს.