ყველაფერი ასტრონომიის შესახებ
ასტროფიზიკაში ყველაზე პოპულარული ობიექტები შავი ხვრელები არიან. ყველანაირი კვლევა, მეტის-მეტად თეორიულიც კი, რომელიც ამ ობიექტებს ეხება, არა მარტო სპეციალისტებში იწვევს მუდმივ ინტერესს. Astronet.ge გთავაზობთ შავი ხვრელების თემაზე არსებულ ყველაზე საინტერესო სიახლეების მოკლე მიმოხილვას.
GRB 100621A(ამ სურათზე გაერთიანებულია მონაცემები რენტგენის,ულტრაიისფერ და ხილულ დიაპაზონებში) – არის ახალი რეკორდსმენი რენტგენის გამოსხივების ინტენსიურობაში. ასტრონომთა აზრით მოვლენა უკავშირდება შავი ხვრელის წარმოქმნას(ფოტო NASA/Swift/Stefan Immler).
გალაქტიკების სპექტრში არსებული წითელი წანაცვლებით ხდება ამ გალაქტიკებამდე მანძილის დადგენა. რაც უფრო ძლიერია წანაცვლება მით უფრო შორსაა გალაქტიკა. მანძილის დადგენის ეს მეთოდი ეფუძნება დოპლერის ეფექტს(ნახეთ მანძილები კოსმოსურ ობიექტებამდე).
ნებისმიერი ზომის ვარსკვლავებს – წითელი ჯუჯებიდან ცისფერ ზეგიგანტებამდე – აქვთ სფერული ფორმა. თუმცა კოსმოსში არის საკმაოდ ბევრი ისეთი ობიექტი, რომელთაც შეეფერებათ ასეთი ექსტრავაგანტური ტიტული(ბრტყელი), მათ მეცნიერები აკრეციულ დისკოებს უწოდებენ.
ბრიტანელმა ასტრონომებმა დაადგინეს, რომ 7 მილიარდი წლის წინ ელიფსურმა გალაქტიკებმა ზრდა შეწყვიტეს. თავიანთი ნაშრომი მათ წარმოადგინეს სამეფო ასტრონომული საზოგადოების სხდომაზე, რომელიც ამჟამად უელსში მიმდინარეობს.
ასტრონომები მუხლჩაუხრელად აგრძელებენ ჩვენი გალაქტიკის მასიურ ვარსკვლავებზე ნადირობას. ამ გალაქტიკური მასშტაბების ძებნაში, ისინი იყენებენ ტელესკოპებს, რომლებიც გამოირჩევიან მაღალი მგრძნობელობით ინფრაწითელი და რენტგენის გამოსხივების მიმართ. ამასთან ერთად ისინი ცდილობენ დაამტკიცონ, რომ ზემასიური ვარსკვლავები რენტგენის დიაპაზონშიც ასხივებენ.
(1 სურათი).RGB 110328A . კომბინირებული სურათი, მიღებული ულტრაიისფერ/ოპტიკურში(თეთრი,ნარინჯისფერი) და რენტგენში(ყვითელი,წითელი) კოსმოსური ობსერვატორია ”სვიფტის” მიერ. გამა-ანთება რეგისტრირებულ იქნა 2011 წლის 28 მარტს(3 საათიანი ექსპოზიციის მერე). გამოსახულება nasas პრესრელიზიდან: NASA/Swift/Stefan Immler.
ჩვენი გალაქტიკა — ირმის ნახტომი. ამ ხელოვნურად შეფერადებულ პანორამულ ფოტოზე ის გვერდხედით მოჩანს. ეს არის მიკროტალღური გამოსხივების მონაცემებით შედგენილი მთლიანი ცის რუქა, პლანკის სახელობის კოსმოსური ობსერვატორიის ერთი წლის მუშაობის შედეგი.
ბარიონული ბნელი მატერია
ბარიონულია ჩვენთვის ცნობილი ნორმალური ნივთიერება, მატერია, რომელიც შედგება პროტონების, ნეიტრონების და ელექტრონებისგან. არსებობს ბარიონული ანტიმატერიაც.ბნელი მატერიის მცირე ნაწილი(4-5%) ჩვეულებრივი ნივთიერებისგან(ბარიონული) შედგება, რომელიც საერთოდ ან თითქმის არ ასხივებს და ჩვენთვის უხილავი რჩება.