ვაკუუმის ხახუნი

 ზემოქმედების მაჩვენებელი დამოკიდებულია ნივთიერების შემადგენლობაზე(გრაფიტი უფრო სწრაფად მუხრუჭდება ვიდრე ოქრო), მის მაგნიტურ პოლარიზაციაზე და სხვა რიგ პარამეტრებზე. რაც უფრო მაღალია, მით სწრაფად ხდება დამუხრუჭება. ვერტიკალურად ნაჩვენებია – გაჩერების დრო(წამები), ჰორიზონტალურად – ტემპერატურა (კელვინებში)(ილუსტრატორები Alejandro Manjavacas, F. Javier Garcia de Abajo).

 ვაკუუმში მბრუნავი ნაწილაკები ნელ-ნელა უნდა დამუხრუჭდნენ, მაშინაც კი, როცა მათ გარშემო არანაირი გაზი არაა. ძალას, რომელიც ხახუნის ძალას გავს და ვაკუუმში წარმოიქმნება კალმის წვერზე გამოიყვანეს ესპანელმა მაცნიერებმა.

 მკვლევარები მადრიდის ოპტიკის ინსტიტუტიდან აცხადებენ, რომ კვანტური ფლუქტუაციები ვაკუუმში, უნდა ზემოქმედებდნენ სხეულზე და ანელებდნენ მის ბრუნვას. დიდ და მასიურ ობიექტებზე ამ ძალის ზემოქმედება უმნიშვნელოა და მისი დაფიქსირებაც ძალიან ძნელი, სამაგიეროდ მიკროსკოპული და ნანონაწილაკები, თუ გათვლები სწორია, კარგად “გრძნობენ” ამ დამამუხრუჭებელი ძალის ზემოქმედებას. ვირტუალური ნაწილაკები(ფოტონები), განუწყვეტლივ ჩნდებიან და ქრებიან ვაკუუმში, თან ასწრებენ გარშემო მყოფ ობიექტებზე ელექტრომაგნიტურ ზემოქმედებას. ნაწილაკის ბრუნვის მიმართულებით მოძრავი ფოტონი უფრო ნაკლები ძალით ეჯახება ამ ნაწილაკს ვიდრე საპირისპიროდ მოძრავი.

 დიდი ხნის განმავლობაში მბრუნავი ასეთი ობიექტი ნელ-ნელა დამუხრუჭდება, მაშინაც კი თუ ვირტუალური ფოტონების ტოლი რაოდენობა ეჯახება მას ყველა მხრიდან. ნაწილაკი კარგავს მაბრუნებელ ენერგიას, რადგან ის ვირტუალურთან დაჯახების მერე სრულიად რეალურ ფოტონებს გამოასხივებს.

 მეცნიერებმა იანგარიშეს, რომ ოთახის ტემპერატურაზე გრაფიტის 100 ნანომეტრიანი ნაწილაკი(კოსმოსური მტვრის ერთ-ერთი ძირითადი შემადგენელი ნაწილი) საწყისი სიჩქარის მესამედს კარგავს 10 წლის განმავლობაში. ცივ ვარსკვლავთშორის სივრცეში ასეთნაირად დამუხრუჭებას 2,7 მილიონი წელი დაჭირდება, ხოლო რეგიონებში, სადაც მატერია 700 გრადუსამდეა გაცხელებული, მსგავსი ეფექტი 90 დღეში მოხდება.

 ჯონ პენდრი ლონდონის სამეფო კოლეჯიდან, კომენტარს უკეთებს კოლეგების ნაშრომს და აღნიშნავს, რომ ამ კვლევამ კვანტური ინფორმაციის გაუნადგურებლობის შესახებ კითხვას შეიძლება გასცეს პასუხი.

 ჰოკინგის გამოსხივების მაგვარად, რომელიც თითქოს კოდირებას უკეთებს ინფორმაციას შავი ხვრელის შესახებ, ნაწილაკის დამუხრუჭების დროს გაჩენილი ფოტონიც შეიძლება იყოს მატარებელი ინფორმაციისა ამ ნაწილაკის თვისებების შესახებ. “ეს არის ერთ-ერთი პროცესი, რომელიც ბრუნვის ენერგიას გარდაქმნის ძლიერად კორელირებულ კვანტურ მდგომარეობებად”, – ამბობს პენდრი.

 ესპანელების აზრით, ნავარაუდევი ეფექტი შეიძლება დაფიქსირდეს ლაბორატორიულ პირობებში. ამას დაჭირდება ზემაღალი ვაკუუმი და უზუსტესი ლაზერული დეტექტორები ნანონაწილაკის მოძრაობაზე დასაკვირვებლად.

Leave a Reply

თქვენი ელფოსტის მისამართი გამოქვეყნებული არ იყო. აუცილებელი ველები მონიშნულია *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.