გაუგებრობა ყველაზე მძიმე კვარკი-ანტიკვარკი-ჰიგსის პროცესში

 ახალი ფიზიკის კვალის ძებნისას, ფიზიკოსები ახალი ნაწილაკებისა და მოვლენების არა მარტო პირდაპირ აღმოჩენას ცდილობენ, არამედ უკვე ცნობილი ნაწილაკების მასების მაქსიმალურად ზუსტად გაზომვასა და სტანდარტული მოდელით ნავარაუდევთან შედარებასაც ახდენენ. 5 წლის წინათ აღმოჩენილი ჰიგსის ბოზონის მასირებული კვლევებით, სტანდარტული მოდელის შემაძრწუნებელი სტანდარტულობა გამოიკვეთა, ერთი ანომალიის გარდა, რომელიც თეორეტიკოსებს ოპტიმისტურად განწყობის საშუალებას აძლევს. აღმოჩნდა, რომ ჰიგსის ბოზონის დაბადება ტოპ-კვარკ-ანტიკვართან ერთად, გაცილებით ინტენსიურად მიმდინარეობს, ვიდრე სტანდარტული მოდელი წინასწარმეტყველებს(t-კვარკი სტანდარტული მოდელის ნაწილაკებს შორის ყველაზე უფრო მასიურია – 173 გიგაელექტრონვოლტი, თითქმის ელემენტ რენიუმის ბირთვის მასის ტოლი). მისი სიცოცხლის ხანგრძლივობა იმდენად მცირეა, რომ ადრონიზირებას ვერ ასწრებს და ”შიშველი” კვარკივით იქცევა, ამიტომ არ არსებობს ადრონი(ძლიერ ურთიერთქმედებაში მონაწილე ნაწილაკები – პროტონი, ნეიტრონი, მეზონი), რომელიც ვალენტურ t-კვარკს შეიცავს). მასიურობის გამო ის ძალიან მჭიდროდ ურთიერთქმედებს ჰიგსის ბოზონთან, სწორედ ამ გადახრამ გააჩინა ეჭვები ახალი ფიზიკის შესაძლო გამოჩენის შესახებ(რა არის ელექტრონვოლტი?).

 კონფერენციაზე EPS HEP 2017, ზოგიერთი ადრე ჩატარებული გაზომვები განახლდა. მთლიანობაში, გაუგებარი სურათი ისევ რჩება. წინა განახლებასთან შედარებით, ორფოტონიანი დაშლის არხში სიგნალმა მოიმატა, თუმცა ორ დეტექტორს შორის განსხვავება ისევ რჩება. ჯერჯერობით გაურკვეველია, რატომ ჩნდება ეს განსხვავება და რა შიეძლება იქნეს მიღებული საშუალო მონაცემად. პროცესი კარგად დაიმზირება(ორფოტონიანი ანთება ახალი თეორიების გაჩენის მიზეზი ხდება), თუმცა როგორია მისი კვეთა და შთანხმება სტანდარტულ მოდელთან, ისევ კითხვის ნიშნის ქვეშ არის. ისღა დაგვრჩენია, ახლი მონაცემებისა და მათი ანალიზის ნაკრებს ველოდოთ(დიდი ადრონული კოლაიდერი).

Leave a Reply

თქვენი ელფოსტის მისამართი გამოქვეყნებული არ იყო. აუცილებელი ველები მონიშნულია *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.