ΛCDM (ლამბდა სი-დი-ემ) – ლამბდა-ცივი ბნელი მატერია, თანამედროვე კოსმოლოგიური მოდელია,
Search Results for: სამყარო ფართოვდება
ჰორიზონტს იქეთ
განმარტებათა ლექსიკონში, რომელიც 1910 წელსაა გამოცემული, ჰორიზონტი არის ”რკალი… რომლის იქეთაც არაფერი ჩანს”. თუმცა გასულმა საუკუნემ ეს ცნება სამყაროს მასშტაბებამდე გააფართოვა.
ჰაბლის კანონი
პირველი მსოფლიო ომიდან დაბრუნების მერე ედვინ ჰაბლი(დაიჭრა და დემობილიზაცია გაუკეთეს) სამუშაოდ მაღალმთიან მაუნთ-ვილსონის ობსერვატორიაში(კალიფორნია) მოეწყო, რომელიც მაშინ მსოფლიოში ყველაზე კარგად აღჭურვილი ობსერვატორია იყო.
დოპლერის ეფექტი
ყველას მოგვისმენია სპეცსიგნალებით მოძრავი მანქანის ხმა. სანამ მანქანა გვიახლოვდება, სირენის ტონი მაღალია, შემდეგ დაბლდება, დაშორებასთან ერთად კიდევ უფრო დაბალი ხდება და ნაცნობი: იიიიიეეეეეეააააააააოოოოოუუუუუუუუ – ბგერათა დაახლოებით ასეთი რიგი გამოდის 
. ალბათ არც გიფიქრიათ, რომ ასეთ მომენტებში თქვენ ტალღების უფუნდამენტალურესი(და სასარგებლო) თვისების მომსწრე ხდებით.
თანამედროვე ასტროფიზიკის 10 მცნება
ყოფილ საბჭოთა კავშირში ასტრონომიის სწავლება სათანადო დონეზე არ იყო.
ნობელის პრემია ბნელი ენერგიისგან
2011 წლის ნობელის პრემია ფიზიკაში მიენიჭა სამ ასტროფიზიკოსს: სოლ პერლმუთერს, ბრაიან შმიდტს და ადამ რისს. შორეულ ზეახლებზე დაკვირვებებით მათ დაადგინეს, რომ სამყარო აჩქარებით ფართოვდება.
წითელი წანაცვლება
გალაქტიკების სპექტრში არსებული წითელი წანაცვლებით ხდება ამ გალაქტიკებამდე მანძილის დადგენა. რაც უფრო ძლიერია წანაცვლება მით უფრო შორსაა გალაქტიკა. მანძილის დადგენის ეს მეთოდი ეფუძნება დოპლერის ეფექტს(ნახეთ მანძილები კოსმოსურ ობიექტებამდე).
მოკლედ დიდი აფეთქების შესახებ
ასტრონომები ტერმინ დიდ აფეთქებას ერთმანეთთან დაკავშირებული ორი მნიშვნელობით იყენებენ. ერთის მხრივ ტერმინში იგულისხმება თვითონ ეს მოვლენა, რომელმაც სამყარო დაახლოებით 15 მილიარდი წლის წინათ გააჩინა; მეორეს მხრივ – მისი განვითარების ყველა სცენარი, გაფართოებისა და გაცივების პროცესებით.
ვილჰელმ ოლბერსის პარადოქსი
ყველაზე დიდი პარადოქსი, მეცნიერების ისტორიის თვალსაზრისით, არის მოვლენა, რომელიც გერმანელი ასტრონომის ვილჰელმ ოლბერსის სახელითაა ცნობილი.