მაგმის ოკეანე იოში

  იუპიტერის ერთ-ერთი დიდი თანამგზავრის ვულკანიზმი მაგმას გლობალური ოკეანედან „იკვებება“, რომელიც ათეულობით კილომეტრის სიღრმეზეა გავრცელებული.

ურანი

საშუალო დაშორება მზიდან – 2 871 მლნ. კმ
დიამეტრი – 51 118 კმ
ორბიტაზე მოძრაობის სიჩქარე – 6,81 კმ/წმ
ერთი ბრუნი მზის გარშემო – 84 წელი
თავისუფალი ვარდნის აჩქარება: 9,0 მ/წმ2
მეორე კოსმოსური სიჩქარე: 21,4 კმ/წმ
ტრიალის მიმართულება: საწინააღმდეგო
ზედაპირის ტემპერატურა: -220°С
ღერძის გარშემო ერთი ბრუნი: 17 სთ 14 წთ 
დედამიწიდან დაშორება: 2,6 დან 3,2 მლრდ.კმ

მოკლედ დიდი აფეთქების შესახებ

  ასტრონომები ტერმინ დიდ აფეთქებას ერთმანეთთან დაკავშირებული ორი მნიშვნელობით იყენებენ. ერთის მხრივ ტერმინში იგულისხმება თვითონ ეს მოვლენა, რომელმაც სამყარო დაახლოებით 15 მილიარდი წლის წინათ გააჩინა; მეორეს მხრივ – მისი განვითარების ყველა სცენარი, გაფართოებისა და გაცივების პროცესებით.

ცუნამი, მიწისძვრა და “სუპერსავსემთვარეობა”

 ეს არის წყლის მასებზე მძლავრი ზემოქმედებით წარმოქმნილი გრძელი ტალღები. ცუნამი ძირითადათ წყალქვეშა მიწის ძვრებითაა გამოწვეული(85%), ამ დროს ხდება ოკეანის ფსკერის სწრაფი გადაადგილება (აწევა ან დაწევა). ის ნებისმიერი მიწის ძვრის დროს ჩნდება, თუმცა დიდ სიმძლავრეს აღწევს, როცა მაგნიტუდა 7 და მეტი ბალია. ცუნამის 80% წყნარი ოკეანის პერიფერიებზე ხდება. მოვლენის პირველი მეცნიერული აღწერა ხოსე დე აკოსტამ გააკეთა 1586 წელს. მაშინ მძლავრმა მიწის ძვრამ 25 მეტრიანი ტალღები წარმოშვა, რომლებიც ხმელეთზე 10 კილომეტრის მანძილეზე შეიჭრნენ(პერუ).

მზე

მზე-ჩვენი უახლოესი ვარსკვლავი. მზემდე მანძილი ასტრონომული მასშტაბებით ძალიან ცოტაა- სულ 8 წუთი ჭირდება სინათლეს ამ მანძილის დასაფარავად.

ატომი

 წარმოდგენა ელემენტარულ ნაწილაკებზე ეფუძნება ნივთიერების დისკრეტულობის ფაქტს, ის არსებობს როგორც მატერიის ასევე ენერგიის სახით(ელემენტარული ნაწილაკები, ენერგია და ნივთიერება ერთი და იგივეა, E=mc²). ზოგიერთ ნაწილაკს რთული შიდა სტრუქტურა გააჩნია, თუმცა მათი ნაწილებად გამოყოფა შეუძლებელია. სხვებს არ გააჩნიათ სტრუქტურა, მათ ფუნდამენტალურებს უწოდებენ.

ანტიმატერია

 ანტინივთიერება – მატერია, რომელიც შედგება ანტინაწილაკებისგან. თანამედროვე წარმოდგენებით, ძალები, რომლებიც მატერიის სტრუქტურას განსაზღვრავენ(ბირთვების წარმომქმნელი ძლიერი ურთიერთქმედება, ატომებისა და მოლეკულების წარმომქნელი ელმაგნიტური ურთიერთქმედება) აბსოლუტურად ერთნაირია როგორც ნაწილაკებისთვის ისე ანტინაწილაკებისთვისაც.