ირმის ნახტომი ტენერიფეს თავზე

მოწმენდილ ღამის ცაზე, კარგად ჩაბნელებული გარემოდან, შესაძლებელია სუსტი მანათობელი ზოლის დანახვა. ეს ზოლი ჩვენი სპირალური გალაქტიკის, ირმის ნახტომის ვარსკვლავური დისკოა.

 

კოსმოსური მასშტაბების ავარია

  შეჯახებამ, რომელიც 100 მილიონი წლის წინ დაიწყო და დღესაც გრძელდება, გაზისა და მტვრის ღრუბლებში მილიონობით ვარსკვლავის ჩამოყალიბება გამოიწვია. მათ შორის ყველაზე მასიურებმა უკვე გაიარეს განვითარების მთელი ციკლი და აფეთქდნენ როგორც ზეახალი ვარსკვლავები.

ირმის ნახტომი მიკროტალღურ დიაპაზონში

ჩვენი გალაქტიკა — ირმის ნახტომი. ამ ხელოვნურად შეფერადებულ პანორამულ ფოტოზე ის გვერდხედით მოჩანს. ეს არის მიკროტალღური გამოსხივების მონაცემებით შედგენილი მთლიანი ცის რუქა, პლანკის სახელობის კოსმოსური ობსერვატორიის ერთი წლის მუშაობის შედეგი.

 

M33 – გალაქტიკა სამკუთხედში

ჩრდილოეთის ცის პატარა თანავარსკვლავედში, სახელად სამკუთხედი, მდებარეობს სპირალური გალაქტიკა M33, რომელიც ჩვენსკენ “სახითაა” შემობრუნებული. გალაქტიკის დიამეტრი 50 ათასი სინათლის წელია. ზომებით ის მესამეა ადგილობრივი ჯგუფის გალაქტიკებში, ანდრომედასა და ჩვენი გალაქტიკის მერე.

კოსმოსური სიმით გადაბმული გალაქტიკები

გალაქტიკები NGC 5216 და NGS 5218 დაკავშირებულნი არიან კოსმოსური „სიმით“, რომელიც სიგრძეში 22 სინათლის წლისაა. სისტემა ორი ურთიერთქმედი გალაქტიკისგან შედგება, მდებარეობს დიდი დათვის თანავარსკვკლავედში და დედამიწიდან 17 მილიონი სინათლის წლითაა დაშორებული.

გალაქტიკათა ზღვა

ESO(ევროპის სამხრეთული ობსერვატორია)-ს მიერ გადაღებული ახალი სურათები ათასეულობით გალაქტიკების დემონსტრაციას ახდენენ, კერძოდ გალაქტიკათა დიდ ჯგუფს, რომელიც მასიურ გალაქტიკურ  გროვას, სახელად აბელს ეკუთვნის, ნომრით 315. ცაზე შეუიარაღებელი თვალით ყურებისას, მხოლოდ ჩვენი გალაქტიკის ვარსკვლავების და მეზობელი უახლოესი სამი გალაქტიკის დანახვა შეიძლება(დიდი და პატარა მაგელანის ნისლეული, ანდრომედას გალაქტიკა). ადამიანის თვალი ძალიან სუსტია იმისათვის, რომ სურათზე გამოსახული გალაქტიკები დაინახოს. ეს რომ შესაძლებელი იყოს, მაშინ ცა მთლიანად განათებული მოგვეჩვენებოდა.

 

ახალგაზრდა გალაქტიკებს ზრდა ცივი გაზების ხარჯზე შეუძლიათ

  ვროპელი ასტრონომების ჯგუფმა გამოიყენა ყველაზე დიდი ტელესკოპი(VLT) რათა შეემოწმებინა ვარაუდი იმის შესახებ, რომ ახალგაზრდა გალაქტიკებს შეუძლიათ ზრდა წყალბადისა და ჰელიუმის ცივი ნაკადების შეწოვის ხარჯზე, ამ პრიმიტიული გაზებითვე ხდებოდა ადრეულ სამყაროში ვარსკვლავების ფორმირება.

ჰოგის ობიექტი

სურათი გადაღებულია კოსმოსური ობსერვატორია ჰაბლის საშუალებით(HUBBLE). ამ უცნაური ფორმის გალაქტიკას „ჰოაგის ობიექტი“ ქვია( Hoag’s Object). ის გველის თანავარსკვლავედში მდებარეობს, დედამიწიდან 600 მილიონი სინათლის წლის მანძილზე. ეს გალაქტიკა წარმოადგენს თითქმის იდეალურ წრეს ცისფერი ვარსკვლავებით, რომელიც ყვითელ ბირთვსაა გარშემორტყმული. ზომით 100 ათასი სინათლის წლისაა. გარსში ცისფერი, მასიური ვარსკვლავები დომინირებენ, ბირთვი კი ძირითადათ ხნიერი, ყვითელი ვარსკვლავებისაგან არის შედგენილი. გარე წრესა და ბირთვს შორის არსებულ სივრცეში შესაძლებელია არის ვარსკვლავთგროვები, ალბათ ძალიან მკრთალი, რის გამოც ისინი არ ჩანან.

სტეფანის კვინტეტი

დღევანდელ სურათზე წარმოდგენილია ყველაზე პირველად აღმოჩენილი კომპაქტური გალაქტიკური ჯგუფი – სტეფანეს კვინტეტი. გამოსახულება შედგენილია ”ჰაბლის მემკვიდრეობის” სახელით ცნობილი მონაცემებით. ეს ჯგუფი დედამიწიდან 300 მილიონი სინათლის წლითაა დაშორებული. ხუთიდან მხოლოდ ოთხი მდებარეობს სინამდვილეში ერთმანეთთან ახლოს. ზედმეტი გალაქტიკის შემჩნევა არ არის ძნელი.