ორმაგი ასტეროიდი დიდიმოსი და მისია DART

 ამ ასტეროიდის განსაკუთრებულობა იმაშია, რომ პატარა თანამგზავრი ჰყავს, რომლის დროებითი სახელი იყო S/2003 (65803) 1. 2020 წელს, საერთაშორისო ასტრონომიულმა საზოგადოებამ დიმორფოსი უწოდა მას. თანამგზავრის დიამეტრი 150 მეტრია და ასტეროიდის გარშემო 1,1 კილომეტრიანი ორბიტის შემოვლას 11,9 საათს ანდომებს. ასტეროიდის ბრუნვის პერიოდიდან და ზომიდან გამომდინარე ამ სხეულის მასა და სიმკვირვე დადგინდა. დიდიმოსი პოტენციურად საშიშ ასტეროიდს არ წარმოდგენს, რამდენიმე მილიონ კილომეტრზე ახლოს არ მოუხალოვდება ჩვენს პლანეტას.

 ორბიტის თავისებურების გამო, ეს ასტეროიდი ყველაზე ადვილად წვდომადი ობიექტია დედამიწიდან აფრენილი აპარატებისთვის, რადგან სიჩქარის მინიმალური ცვლილება, რომელიც საჭიროა დედამიწის ახლო ორბიტიდან ამ ასტეროიდთან მისაახლოებელ ტრაექტორიაზე გადასასვლელად, სულ რაღაც 5,1 კილომეტრია წამში, მაშინ, როცა მთვარემდე მისასვლელადაც კი 6 კმ/წმ. არის საჭირო. ნაწილობრივ ამიტომაც, ამ ასტეროიდის თანამგზავრი, მისია “აიდას” ორი ზონდის სამიზნე შეიძლება გახდეს, რომლის მსვლელობისას ზონდი AIM (ასტეროიდთან შეჯახების მონიტორი) დააკვირდება თუ როგორ შეეჯახება იონური ძრავით აღჭურვილი ზონდი DART (ორმაგ ასტეროიდთან შეჯახების ტესტირება) (მზის ენერგიაზე მომუშავე ელექტრული ძრავის პროტოტიპი), დიდიმოსის პატარა თანამგზავრს 6,5 კმ/წმ. სიჩქარით. გეგმის მიხედვით, მისია “აიდას” აპარატები ასტეროიდს 2022 წელს უნდა შეხვედროდა. მოგვიანებით კი NASA-ESA-ს გეგმები შეიცვალა, ამიტომ ევროპული ზონდი “ჰერა” ამ ასტეროიდისკენ DART-ის მერე წავა. DART-ის გაშვება რაკეტამატარებლით “ფალკონ 9“,  2021 წლის 24 ნოემბერს განხორციელდა. ევროპული “ჰერა” კი რაკეტამატარებელ “არიან-6”-ით გაფრინდება (5 ყველაზე დიდი კოსმოდრომი), რომელზეც ორი პატარა თანამზგავრიც იქნება მოთავსებული, ე.წ. “კუბსატები” – LICIACube, რომლებიც ევროპის სხვადასხვა ქვეყნების კონსორციუმმა დაამზადა. “ჰერა” სტარტს 2024 წელს აიღებს, ამ ორმაგ ასტეორიდს კი 2027 წელს მიუახლოვდება, DART-ის შეჯახებიდან 5 წლის მერე, და დეტალურად შეისწავლის შეჯახების შედეგს. მისიის მთავარი ამოცანაა დააზუსტოს, რამდენად შესაძლებელია ასტეორიდის ტრაექტორიის შეცვლა მის თანამგზავზე დარტყმითი ზემოქმედებით.