Posted by ჩვენი მნათობის მასა, დედამიწისას 330-ჯერ აჭარბებს, მზის სისტემის საერთო მასის 99,86% კი მზეზე მოდის, თუმცა დიდ ვარსკვლავს მაინც ვერ ვუწოდებთ მას, რადგან სამყაროს ყველაზე მასიური და ელვარე ვარსკვლავები, მზეზე ათეულობითჯერ მასიური, ე.წ. ვოლფ-რაიეს (ფრანგი ასტრონომები, 1867 წ.) ვარსკვლავებია. ჩვენს გალაქტიკაში ორასზე მეტი ასეთი იშვიათი ვარსკვლავია ცნობილი, ხოლო ორ მეზობელ ჯუჯა გალაქტიკაში – ასამდე (R136 – ყველაზე მასიური ვარსკვლავების თავშესაფარი).
მეცნიერები დიდი ხანია თვლიან, რომ ეს მასიური ვარსკვლავები სიცოცხლეს მხოლოდ ერთი სცენარით ასრულებენ – უჩვეულოდ მძლავრ და კაშკაშა ზეახლად ანთებით. ვოლფ-რაიეს ვარსკვლავები გალაქტიკების, ვარსკვლავების, პლანეტებისა და სიცოცხლის ფორმირებისათვის საჭირო მძიმე ელემენტთა წყაროს წარმოადგენენ. IIb კლასის ზეახლების აფეთქება იმდენად ელვარეა, რომ ახლოს მდებარე გალაქტიკების სინათლესაც კი ფარავს, ხოლო აფეთქების ტალღა ვარსკვლავის წიაღში წარმოქმნილ მძიმე ელმენტებს გარემო სივრცეში ფანტავს.
გამოთვლების მიხედვით, მასიური ვარსკვლავის ევოლუცია, წყალბადის თერმობირთვული წვის სტადიაზე, მასების მცირე დანაკლისით მიმდინარეობს. ჰელიუმის წვის სტადიაზე, ანუ ჰერცშპრუნგ-რასელის დიაგრამაზე წითელი ზეგიგანტის მონაკვეთზე გადასვლისას, გარე ფენების მდგრადობა ჭარბი ნათობის გამო ირღვევა. იწყება მატერიის უძლიერესი გამოდინება (ნახევარი მზის მასა წელიწადში), წარმოიქმნება ვოლფ-რაიეს ვარსკვლავი, რომლის ახლო გარემოში გამოფრქვეული გაზების დიდი რაოდენობა (20 მზის მასის) რჩება.
უზარმაზარი რაოდენობის მატერია, რომელსაც ვოლფ-რაიეს ვარსკვლავები აფეთქებამდე გარემო სივრცეში გამოტყორცნიან იმდენად სქელია, რომ მკვლევართათვის ამ ასტრონომიული გიგანტების ფორმირებისა და განვითარების შესწავლა პრობლემას წარმოადგენდა.
IIb კლასის ზეახლის აფეთქება ამ მოვლენიდან ცოტა ხნის გასვლის მერე, პროექტ iPTF (პალომარის ობსერვატორია)-ის ტელესკოპის გამოყენებით მოხერხდა, რომელიც ცას ავტომატურ რეჟიმში ათვალიერებს. აფეთქების ენერგიამ შემომფარგლავი გაზის მოლეკულების იონიზაცია გამოიწვია, რომელმაც თვითონ დაიწყო ულტრაიისფერ სპექტრში ნათება. სინათლის სპექტრული ხაზებით ვარსკვლავის აფეთქების წინანდელი ქიმიური შემადგენელის დადგენა მოხერხდა, ეს, აზოტით მდიდარი ვოლფ-რაიეს ვარსკვლავია.
ის რაც ფოტოზე ჩანს, თოფის ლულაში გასროლის მერე დარჩენილ ბოლს შეიძლება შევადაროთ. ასტრონომიის ისტორიაში პირველად, დარწმუნებით შეიძლება ითქვას, რომ ვოლფ-რაიეს ვარსკვლავები სიცოცხლეს IIb კლასის ზეახლად აფეთქებით ამთავრებენ” (როგორ კვდებიან ვარსკვლავები; ვარსკვლავი WR 104: საფრთხე კოსმოსიდან; ზეელვარე ზეახლები: მაგნეტარის ჩანასახი).