ყველაფერი ასტრონომიის შესახებ
ერნესტ რეზერფორდი(დაიბადა ახალზელანდიაში) – უნიკალური მეცნიერი იმით, რომ თავისი ძრითადი აღმოჩენები ნობელის პრემიის მიღების მერე გააკეთა. 1911 წელს მან ჩაატარა ექსპერიმენტი, რომელმაც მეცნიერებს საშუალება მისცათ ატომის გულში ჩაეხდათ და ჰქონოდათ წარმოდგენა მის შინაგან აღნაგობაზე.
როცა ჯონ დალტონმა ნივთიერების აღნაგობის ატომური თეორია წარმოადგინა, მის წარმოდგენაში ატომებს განუყოფელი, ბილიარდის მიკროსკოპული ბურთების მაგვარი სახე ჰქონდათ. თუმცა, მთელი XIX ასწლეულის განმავლობაში აშკარა ხდებოდა, რომ ასეთი მოდელი მიუღებელია.
ნეიტრინო – სტაბილური ნეიტრალური ლეპტონი(ლეპტონები-(ბერძნ-მსუბუქი) – ფუნდამენტური ნაწილაკები ½ სპინით, რომლებიც არ მონაწილეობენ ძლიერ ურთიერთქმედებაში) ½ სპინით(0.28 ე.ვ. ნაკლები მასით) დაბალი ენერგიის ნეიტრინო უკიდურესად სუსტად ურთიერთქმდებს ნივთიერებასთან. 3-10 მევ. ენერგიის მქონე ნეიტრინოს წყალში თავისუფალი გარბენის სიგრძე 100 სინათლის წელია(!!!). ცნობილია აგრეთვე, რომ ყოველ წამში რაიმე შესამჩნევი ცვლილებების გარეშე 1 სმ²-ზე გადის მზიდან მომავალი 6×1010 რაოდენობის ნეიტრინო.
ასტრონომებმა იტალიიდან და საფრანგეთიდან დაადგინეს, რომ სინათლეზე სწრაფ მიუონურ ნეიტრინოებს, რომლებიც დეტექტორ OPERA-ზე დააფიქსირეს, შეუძლიათ გამა-ანთებების(GRB) თვისებურებანი აგვიხსნან.
აქამდე ითვლებოდა, რომ ელექტრონის მოძრაობის, რომელსაც ისეთი პატარა მასა და ზომა აქვს, რომ მასზე სინათლის სხივიც კი არ აირეკლება(თუ სხეულის ზომა გამოსხივებული ტალღის სიგრძეზე დიდია, მაშინ ტალღა ამ სხეულიდან აირეკლება, თუ პატარაა, ტალღა მას გარშემო შემოუვლის და აგრძელებს გზას), დანახვა შეუძლებელია. თუმცა ჰამფრი მერისმა და ვეი გომ, ბროუნის ფიზიკის ინსტიტუტიდან, ჩაატარეს არც თუ ისე რთული ექსპერიმენტი და დაადგინეს, რომ ამაში არაფერი ფანტასტიური არაა.
კვარკებზე დაწვრილებით საუბარი სცილდება პოპულარული ასტრონომიის თემას, თუმცა მაინც შეგიქმნით ამ ერთდროულად არსებულ და თან არ არსებულ ელემენტარულ ნაწილაკზე გარკვეულ წარმოდგენას, რადგან ასეთი კითხვა დაისვა მომხმარებლის მიერ კატეგორიაში ”ატომი”.
პირველი ობიექტი, შემდგარი მთლიანად ანტინაწილაკებისგან, სინთეზირებულ იქნა 1965 წელს – ანტიდეიტრონი.
წარმოდგენა ელემენტარულ ნაწილაკებზე ეფუძნება ნივთიერების დისკრეტულობის ფაქტს, ის არსებობს როგორც მატერიის ასევე ენერგიის სახით(ელემენტარული ნაწილაკები, ენერგია და ნივთიერება ერთი და იგივეა, E=mc²). ზოგიერთ ნაწილაკს რთული შიდა სტრუქტურა გააჩნია, თუმცა მათი ნაწილებად გამოყოფა შეუძლებელია. სხვებს არ გააჩნიათ სტრუქტურა, მათ ფუნდამენტალურებს უწოდებენ.