ჰაბლის სახელობის კოსმოსური ობსერვატორიის საშუალებით, ასტრონომებმა აღმოაჩინეს პირველი გალაქტიკური გროვა, რომელსაც სამყაროში ბნელი მატერიის ახალი აღწერისთვის გამოიყენებენ.
კატეგორია: ბნელი მატერია
პრემია ბნელი მატერიისგან
ოთხი ასტრონომი პიტერ და პატრიცია გრუბერების სახელობის კოსმოლოგიური პრემიის ლაურეატები გახდნენ. ამის შესახებ იუწყება ფონდის პრესრელიზი. მეცნიერებმა ჯილდო კომპიუტერული მოდელის შექმნისთვის მიიღეს. ეს მოდელი ხსნის, თუ როგორაა განაწილებული სამყაროში ბნელი მატერია. პრემიის ოდენობა 500 ათასი დოლარია.
ბარიონული და არაბარიონული ბნელი მატერია
ბარიონული ბნელი მატერია
ბარიონულია ჩვენთვის ცნობილი ნორმალური ნივთიერება, მატერია, რომელიც შედგება პროტონების, ნეიტრონების და ელექტრონებისგან. არსებობს ბარიონული ანტიმატერიაც.ბნელი მატერიის მცირე ნაწილი(4-5%) ჩვეულებრივი ნივთიერებისგან(ბარიონული) შედგება, რომელიც საერთოდ ან თითქმის არ ასხივებს და ჩვენთვის უხილავი რჩება.
ბნელი ძალები
რა დაემართა ფოტოზე გამოსახულ გალაქტიკურ გროვას? ამის გასარკვევად მარტო კოსმოსური ობსერვატორია ჰაბლით გადაღებული ფოტოები არ კმარა, აუცილებელია კომპიუტერული მოდელირების დახმარებაც. სურათზე ყოველი გადღაბნილი ყვითელი ლაქა ჩვეულებრივი გალაქტიკაა. ეს გალაქტიკები Abel 1689-ის უკან მდებარე, ფონური გალაქტიკებია, უმრავლესობა უცნაურად გადიდებულია და დამახინჯებული, მათ გრძელი და დეფორმირებული რკალების ფორმა მიიღეს, რაც გრავიტაციული ლინზირების შედეგია.
ბნელი მატერია
პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს, რომ ბნელი მატერია ძალიან უცნაური სუბსტანციაა, რომელიც თავის თავს მხოლოდ გრავიტაციული ურთიერთქმედებით ამჟღავნებს. თანამედროვე შეფასებით ეს მატერია სამყაროს 23-25% იკავებს, 70-73% ბნელ ენერგიაზე მოდის და მხოლოდ 4-5% ჩვეულებრივ მატერიაზე, რომლისგანაც შევდგებით ჩვენც და ყველაფერი ხილული სამყაროდან. იდეა ბნელ მატერიაზე მაშინ გაჩნდა, როცა ასტრონომებმა აღმოაჩინეს გალაქტიკებში ნივთიერების ნაკლებობა, რომლის ზემოქმედება მაინც იგრძნობოდა, ანუ მიზიდულობის ძალებს აძლიერებდა რაღაც დამალული მასა.